DİZAYN PE 80 DOĞALGAZ BORU VE EK PARÇALARI

 GENEL ÖZELLİKLERİ

 

PE80 doğalgaz boruları, doğalgaz hatlarında 4 bar basınçlı olan kısımlarında kullanılmaktadır. Doğalgaz hatları, 20 bar’lık çelik boru, 4 bar’lık ara hat ve 0,4 barlık binaiçi hatlarından oluşmaktadır. 20 bar’lık kısımlarda kompozit yapıdaki polietilen borular deneme maksatlı kullanılmaya başlanmıştır. Standartların oluşması ile kullanımı yaygınlaşacaktır. Binaiçinde de yangından etkilenmeyecek kompozit borular üzerinde çalışmalar devam etmektedir.

 

Polietilenler yoğunluklarına göre Alçak Yoğunluklu, Orta Yoğunluklu ve Yüksek Yoğunluklu olmak üzere 3’e ayrılmaktadırlar. Alçaktan yükseğe doğru boru mukavemeti ve rijitliği artarken, tersinde esneklik ve darbe dayanımı artar. Doğalgaz boruları esnek ve darbe dayanımı yüksek Yoğunlukluya göre daha iyi olduğundan tercih edilmektedir.

 

Doğalgaz boruları PE80 sınıfındadır. Orta Yoğunlukta ulaşılabilen çevresel gerilme değeri şuan için 8.0MPa’dır. Bu değer yükseldikçe et kalınlığı azalacak ve içeriden geçen akışkan miktarı da artacaktır. Bu borular SDR11 sınıfından olduklarından su için kullanıldıklarında PN 12,5 bar basınçta kullanılırken emniyet katsayısının 1,25 yerine 2,5 olması ile doğalgaz hattında 4 bar basınçta kullanılabilirler. Polimer zinciri hidrokarbon yapılardan etkilendiği için emniyet katsayısı yüksek seçilmiştir.

 

Borular kangal olarak üretilebildikleri için döşemede büyük kolaylıklar sağlarlar. Kaynak miktarı düştüğünden kısa hatlar döşenebilir ve fiting ve isçilik tasarrufu sağlarlar.

 

Kaynaklardan doğalgaz kaçağı ihtimalini sıfıra indirmek için sadece en emniyetli kaynak yöntemi olan elektrofüzyon kaynağı kullanılmaktadır. Fitinglerin içerisine yerleştirilen bakır telden akım geçirilir. Akım geçen tel ısınır. Açığa çıkardığı enerji ile plastiği eritir. Eriyen plastiğin hacmi artar ve boru ile temas ederek onu da eritir. Ara bölgede sıkışma ile oluşan basınç kuvveti ile moleküler kaynak gerçekleşir. Esnek yapısı ile depremlerde zarar görmez ve patlama riskini ortadan kaldırır.

 

ÜRETİM ÖZELLİKLERİ

 

PE80 Doğalgaz boruları ekstrüder hattı denilen makinalar grubunda üretilmektedir. Boru üretim aralığı Ø25-500 mm’dir. Elektrofüzyon fitingleri ise enjeksiyon makinalarında kalıp ile şekillendirilerek üretilmektedir. Elekrofüzyon fitingleri içerisine bakır yerleştirilmesi fitingsi kompleks hale getirmektedir. Telin birbirine değmemesi kaynağın yapılabilmesi için çok önemlidir.

 

Fitingler boruların dış yüzeyindeki oksit tabakası alındıktan sonra, boru üzerine geçirilir. Fitinglerin üzerindeki metal pime kaynak makinesi kabloları takılır. Barkot ile okutulduktan sonra makinenin hafızasındaki kaynak parametrelerine göre kaynak yapılır. Pim yanındaki boşluklardan polietilenin kabarması kaynağın sağlıklı olduğu göstermektedir. İsçiye yapılacak işlem bırakmaması ve kaynak bölgesinin genişliği ile en emniyetli ve en pahalı kaynak yöntemidir.

 

ÜSTÜNLÜKLERİ

 

- Elastik yapısı ile depremden etkilenmez.

 

- Sıcaklıklar -40 °C’ye düştüğünde de elastik özelliklerini korur.

 

- Kangal olarak şantiyede kullanılabilir.

 

- Kimyasallara yüksek dayanım gösterir.

 

- İçerideki akışkandan ve dışarıdaki toprak yapısından dolayı korozyon olmaz.

 

- Yoğunluğu 0,940 gr/cm3 olduğundan çelikten 8 kat hafiftir.

 

- Kanal dışında birleştirme işlemi yapılıp kanala sonra bırakılabilir. Hafriyat miktarını azaltır.

 

- Zeminin dereceli olarak hassas kazılmasına ihtiyaç göstermez.

 

DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

 

Kaynaklı birleştirme uygulamalarında boru yüzeyinin yağ ve kirden arındırılmış olmasına dikkat edilmelidir. Ara film katmanı oluşturan bu yapılar sağlıklı kaynağın yapılmasını engellemektedir.

 

Boru yüzeyindeki okside tabaka tıraşlayıcı aparatlar ile atılmalıdır.

 

Boru fitinge sokulmadan önce gireceği mesafe boru üzerine kalem ile işaretlenmelidir. Aksi takdirde ne kadar girip girmediği anlaşılamamaktadır. Bu ise kaynak bölge miktarının riskli seviyede kalmasına neden olabilmektedir.

 

Karbon siyahlı olarak üretilmediklerinden dolayı borular güneşe maruz ortamlarda stoklanmamalıdır. Stok alanlarının üzeri mutlaka örtülü olmalıdır.

 

SERVİS ÖMRÜ

 

Ürünün servis ömrü 50 yıldır.

 

SIKÇA SORULAN SORULAR

 

1 - PE80 Doğalgaz boruları hangi basınçtaki hatlarda kullanılabilir?

 

Doğalgaz hatlarının 20 barlık ana hatları çelik olarak kullanılmaktadır. 4 barlık tali hatlarda ise PE80 doğalgaz boruları kullanılmaktadır. Bina içinde ise mbar mertebesinde tekrar çelik boru kullanılır. Burada plastik boru kullanılmamasının nedeni yangınlarda boruların hasar görmesini önlemektir.

 

2 - Neden sarı renklidir?

 

Standartlar doğalgaz borularının sari renkli veya sari şeritli olmasını şart koşmaktadır. Sarı renk doğalgaz hatlarının içme suyu hatlarından ayrılmasını sağlamaktadır.

 

3 - Bu borulardan artanlar içme suyunda kullanılabilir mi?

 

Kullanılabilir. Doğalgazda 4 bar olan basınç dayanımı, suda 10 bara karşılık gelmektedir. Çünkü doğalgaz emniyet katsayısı 4 alınmaktadır.

 

4 - Birleştirme yöntemleri nelerdir?

 

Doğalgaz boruları sadece elektrofüzyon fitingleri ile birleştirilir. Kaynak bölgesi çok geniş olduğundan emniyet açısından bu yöntem seçilmiştir.

Dizayngrup Boru Üretimi yapmaktadır.